بخش دوم: کمی قبل از مصاحبه

۱- مدارکی که از سوی دانشگاه ها اعلام می شود را مرتب و منظم در پوشه ای زیبا قرار دهید. سعی کنید از کپی رنگی استفاده کنید به ویژه در مورد توصیه نامه اساتید. مدارک لازم معمولا شامل مدارک شناسایی (شناسنامه ، کارت ملی) ، مدارک تحصیلی (لیسانس و فوق لیسانس یا نامه تأیید معدل دوره فوق لیسانس) و موارد پژوهشی شما (پایان نامه، پذیرش مقالات و .. ) می باشد. پایان نامه را بعد از مروری بر آن به شما بازخواهند گرداند ولی سعی کنید پرینت مقالات را به تعداد دانشگاه ها تهیه کنید.

۲- با مراجعه به سایت دانشگاهها و مطالعه صفحه شخصی اساتید، موضوعات مورد علاقه و مقالات جدید آنها ( و در صورت امکان کتابهای جدید ) را مورد بررسی قرار دهید. موضوعات جدید بخش مهمی از سوالات جلسه مصاحبه را به خود اختصاص می دهد.

۳- معمولا از داوطلب خواسته میشود یکی از موارد زیر را به زبان انگلیسی بیان کند. سعی کنید برای هر یک از موضوعات زیر (و ترجیحا مواردی شبیه اینها ) یک پاراگراف را تمرین و حفظ نمایید. اگر بخت با شما یار باشد به کارتان خواهد آمد.

• معرفی کوتاهی از خود
• چرا ما باید تو را از بین بقیه انتخاب کنیم؟ ( نقاط قوت خود را در چه میدانی؟ )
• انگیزه خود را از ادامه تحصیل بیان کن!

۴- سعی کنید خود را در جلسه مصاحبه تجسم کنید و به سوالات فرضی ارزیابان پاسخ دهید. این کار به کاهش اضطراب شما در جلسه مصاحبه کمک خواهد کرد.

۵- اگر می خواهید با اساتید خودتان که از ارزیابان شما در دانشگاه معرفی شده شما نیز هستند صحبت کنید بهتر است قبل از جلسه مصاحبه این کار را انجام دهید. در چنین ملاقات هایی که معمولا استرس جلسه مصاحبه را ندارد با خیال راحت و محترمانه از برتری ها و نقاط مثبت خود صحبت کنید. معمولا اینگونه صحبت ها بعد از جلسه مصاحبه به مذاق اساتید خوش نمی آید و به صلاح شما نیست!

۶-پایان نامه های دوره کارشناسی ارشد و کارشناسی خود را دوباره مرور کنید. تسلط به مطالب پایان نامه از جمله مسائل مهم در مصاحبه دکتری است. اگر واقعا به مطالب پایان نامه و موضوعات پیرامون آن آگاه هستید باید سعی کنید جلسه مصاحبه را به سمت اینگونه مسائل سوق دهید.

بخش سوم: روز مصاحبه

•  مصاحبه مانند یک برنامه پخش زنده است. شما فقط یک بار فرصت دارید ، قدر فرصت خود را بدانید!
•  اگر وارد جلسه شدید و با سوالات انگلیسی مواجه شدید مضطرب نشوید. اساتید بعدی سوالات فارسی خواهند پرسید. همچنین ممکن است متنی به شما بدهند و از شما بخواهند که آن را معنا کنید.
• سعی کنید لوازم زیادی در دست نداشته باشید. لباس مناسب و رسمی بر تن نموده و با روی و مویی به اندازه ، آراسته در محل حاضر شوید.
• هنگام سلام در چشمان طرف مقابل نگاه کنید و در صورت دست دادن محکم و با اعتماد به نفس دست دهید.
• تکنیک چشمان براق: باید در صحبت های شما چهار چیز باشد: نشاط، سر زندگی، امید به پیشرفت و جستجوگری. و همین احساسات باید در لبخند و چشمان شما برق بزند.
• در طی مصاحبه به ساعت خود نگاه نکنید.
• تا دقیقه نود بازی کنید.این که شما یک قسمت مصاحبه را بد گذرانده اید نباید باعث شود ناامید شوید.چه بسا رقبایتان همین قدر هم بلد نباشند.
•  عجله نکنید. قبل از جواب به سوالات فکر کنید.
• تمام وقت بودن دانشجو:  توجه داشته باشید که برای یک استاد خیلی مهم است که دانشجوی دکتری به صورت تمام وقت روی پایان نامه خود کار کند و اشتغال به کار می تواند تأثیر منفی بر روی نظر اساتید داشته باشد، البته در صورتی که کار فعلی شما در زمینه ای غیر از تدریس است. داشتن سابقه تدریس، نوشتن و یا ترجمه کتاب و از این قبیل کارهای تحصیلی می تواند به روند مصاحبه شما کمک کند.

•  تأمین هزینه تحصیل: یکی از سوالاتی که حتما مطرح می شود، تأمین هزینه تحصیل شما خواهد بود.

آیا خودتان سر کار می روید؟ شخص یا اشخاص دیگری هزینه زندگی شما را تأمین می کنند؟ معمولا در مورد آقایانی که متأهل هستند یا سن نسبتا بالایی دارند طفره رفتن از این سوال ساده نیست و گفتن اینکه شاغل نیستید و دانشجوی تمام وقت خواهید بود با لبخند معنادار اساتید همراه می گردد!

• معرفی داوطلب و سوابق تحصیلی:  در ابتدا از دانشجو خواسته می شود که خود را معرفی کرده و به طور مختصر در مورد گذشته تحصیلی خود توضیح دهد. کار معرفی خود را سازمان یافته انجام دهید. سعی نکنید کارها را روی هوا و بدون برنامه انجام دهید . یک سازماندهی نادرست موثر نخواهد افتاد. نام دانشگاه محل تحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو پرسیده شده و در مورد پایین بودن بعضی نمرات توضیح خواسته می شود. این نکته را به خاطر داشته باشید که هر دانشجو در طول تحصیل خود ممکن است به دلایل مختلف از قبیل بیماری، مشکلات شخصی و … نمرات پایین کسب کرده باشد که پاسخ صادقانه در مورد علت این امر می تواند سبب جلب اعتماد اساتید حاضر در جلسه مصاحبه شود.  سعی نکنید چهره ای غیر واقعی از خود نشان دهید، نمرات و کارنامه پژوهشی شما بیانگر همه چیز است. می توانید یک پرونده مختصر از اطلاعات مقاطع مختلف تحصیلیتان، سوابق کاری و توانایی های خود تهیه کنید تا در صورت لزوم ارائه نمایید.

• انگیزه داوطلب برای ادامه تحصیل، اهداف علمی و شغلی آینده:  سعی کنید نشان دهید که دارای برنامه، رسالت شخصی، چشم انداز فردی و برنامه مشخص هستید. در مصاحبه مستقیم و غیر مستقیم بگویید که کاملا هدفدار این مسیر را انتخاب کرده اید و این یکی از گام های آینده شما است. البته این باید واقعیت داشته باشد و گرنه کلامی که واقعیت نداشته باشد نه باور می شود و نه تاثیرگذار است! پس راستگو باشید. به خاطر داشته باشید که داشتن انگیزه، کلید اصلی موفقیت در مصاحبه آزمون دکتری می باشد. شما توانایی عوض کردن عقیده اساتید را دارید و این امر میسر نمی شود مگر در صورتی که شما علاقه مندی و پیگیر بودن خود را نشان دهید و در پاسخ به سوالات صادق باشید.

• اگر ترم چهارمی هستید و از زمانبندی شما برای دفاع پرسیدند، اکیدا از بیان اینکه من درس داشتم و نرسیدم و.. خودداری کنید و بگویید خودتان را می رسانید ان شاء الله.چون اگر قبول بشوید هم واقعا خود را خواهید رساند.

منبع: آزمونکده